Historia

Kniażyce – nazwa wsi pochodzi od staroruskiego Kniaż (książę).

Miejscowość w południowo – wschodnim regionie Polski, malowniczo położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Fredropol – ok. 2 km na północ od Fredropola, przy szosie do Przemyśla.
W latach 1975-1998 administracyjnie należała do województwa przemyskiego.

Historia miejscowości sięga XV w.  Zdaniem etymologów wieś powstała zapewne w czasach przynależności tych ziem do księstwa Halicko-Włodzimierskiego. Świadczyć ma o tym nazwa wsi określająca zależność feudalną jej mieszkańców od dworu książęcego w Przemyślu. Nazwa ta wywodzona jest od staroruskiego kniaź (książę). Najstarszy zachowany dokument o miejscowości z 1440 r. informuje, że leżała wtedy w dobrach należących do rodu Steczków z Bolestraszyc. W dokumencie tym nazwę zapisano w formie Kneschicze. W 1445 r. przez małżeństwo ze Steczkówną Kniażyce trafiły w ręce Stefana Świętopełka z Zawady, protoplasty rodu Bolestraszyckich. Najstarsza wzmianka o tutejszej cerkwi parafialnej pochodzi
z 1507 r., ale należy przypuszczać, że powstała ona dużo wcześniej. Wieś stanowiła część kilkuwioskowych dóbr Bolestraszyckich, które w 2 połowie XVII w. drogą małżeństwa przeszły na Krzysztofa Tomasza Drohojowskiego, przed 1711 r. znalazły się w rękach Wolskich. Około 1900 r. majątek w sąsiednich Kormanicach nabył dla swojego syna Michała Gwalberta P. wybitny literaturoznawca i działacz ochrony przyrody, Jan Gwalbert Pawlikowski z Medyki. Gwalbert otrzymał od ojca również majątki w Kniażycach i sąsiednich Witoszyńcach. Według jednych opracowań Jan Gwalbert Pawlikowski był właścicielem tych trzech majątków do wykroczenia Sowietów w 1939 r. Według innych danych już w 1930 r. majątki w Kniażycach
i Kormanicach należały do Mariana Dębickiego.

W XIX w. stała we wsi  grekokatolicka cerkiew filiaIna p.w. św. Proroka II. To rzadkie wezwanie cerkwi nadawane było zwykle cerkwiom monasterskim i być może było pamiątką po istniejącym tu kiedyś klasztorze obrządku wschodniego. W 1914 r., podczas przygotowań do obrony twierdzy Przemyśl, zniszczono całą zabudowę wsi wraz z dwiema cerkwiami – starą drewnianą i nową murowaną. Ocalały tylko dwa domy. W 1919 r. zbudowano nową, drewnianą kaplicę. Ulokowano ją ok. 400 m na zachód od miejsca po starej cerkwi drewnianej. Według spisu z 1921 r. wieś liczyła 96 domów i 472 mieszkańców (306 grekokatolików, 159 rzymskokatolików i 7 wyznania mojżeszowego). Na początku lat 20 XX w. do wsi sprowadzono polskich osadników
z Rzeszowszczyzny, w ramach akcji ,,rozcieńczania”  żywiołu ukraińskiego. Akcja ta była początkiem konfliktów polsko-ukraińskich w wielu wsiach. Nadawanie ziemi osadnikom z zewnątrz, z pominięciem mieszkających tu od wieków ukraińskich rodzin, rodziło poczucie  krzywdy i niesprawiedliwości. Wywołało to chęć zemsty, która niejednokrotnie znalazła swoje ujście podczas tragicznych lat 1944-1947. Ludność ukraińską wysiedlono w latach 1946-1947. W Kniażycach mieszkała pewna liczba Ukraińców, wyznawców kościoła metodystycznego. W lutym 1946 r. zwierzchnik tego kościoła w Polsce próbował zapobiec ich wysiedleniu, ale bezskutecznie. 16 kwietnia 1946 r. rankiem przyjechało do wsi wojsko i rozpoczęło wysiedlanie. Ludzie jednak kryli się i uciekali, więc po kilku godzinach bezskutecznych działań wysiedlający pojechali. Powrócili jednak po południu, schwytali 15 osób.
W efekcie tych działań wojsko zmusiło do wyjazdu jedynie dwie rodziny.

W latach 1924-25 ówczesny właściciel tutejszego majątku, Jan Gwalbert Pawlikowski, ufundował we wsi drewniany kościół z myślą o nowych osadnikach. Kościół zachował się do dziś. Jest to drewniana budowla w stylu góralskim. W kościele można podziwiać obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem na ręku, który namalowała Jego druga żona.

Pawlikowski zbudował również w tym czasie, w lesie na zachodnim skraju wsi willę w stylu zakopiańskim (obecnie nie istniejącą), w której często przebywał. Jan Gwalbert Pawlikowski  po śmierci został pochowany na cmentarzu w  Zakopanem.

Do lat sześćdziesiątych istniała w Kniażycach drewniana cerkiew zbudowana w 1943 roku zapewne w miejscu kaplicy z 1919 roku W jej miejscu stoi dziś pasieka okolona wieńcem starych drzew. Według tradycji jeszcze jedna cerkiew istniała niegdyś w lesie na zachód od wsi, w miejscu zwanym Dylowanką. Jak głosi legenda druga cerkiew była w lesie w miejscu, do którego prowadziła Dylowanka ( droga mająca kilka kilometrów, biegnąca w głąb lasu wyłożona dylami- równe, okrągłe, młode drzewa).

Od 1 października 1977 r. do 1 kwietnia 1981 r. wieś nazywała się Podlesie.

Dzisiaj przez Kniażyce biegną dwie drogi pokryte asfaltem. Domy murowane, zadbane, chociaż zachowało się kilka drewnianych budowli. W chwili obecnej wieś ma 110 numerów i około 400 mieszkańców. Naprzeciwko drewnianego kościoła powstał nowy murowany. W latach 1973-74 wybudowano szkołę, a następnie duży Dom Ludowy, w którym mieści się siedziba OSP. Pomiędzy dwiema drogami płynie potok. Gdy wyjedziemy na wzgórze pod lasem, rozciąga się przed nami piękna panorama na wieś i okolice.

Teraz Kniażyce zamieszkuje około 400 osób. Powierzchnia wsi to obszar 700 hektarów. Nasza wioska się rozbudowuje, powstają nowe domy, do których wprowadzają się napływowe rodziny. Aktualnie w wiosce są dwa kościoły-nowy murowany i stary drewniany. Nowy kościół został zbudowany w latach 2004-2007 i konsekrowany (poświęcony i namaszczony przez biskupa) 15 sierpnia 2007 roku pod tym samym wezwaniem, co kościół drewniany. Nasza szkoła podstawowa stoi obok nowego kościoła. Patronką naszej szkoły jest Maria Konopnicka. W naszej miejscowości mamy też świetlicę wraz z remizą strażacką, a także Koło Gospodyń Wiejskich (KGW Kniażyce). Pod lasem stoi leśniczówka, gdzie ma swoją siedzibę leśnictwo Kormanice.

Przekazanie szkoły

Na mocy uchwały Rady Gminy Fredropol z dnia 24 czerwca 2011 roku, Wójt Gminy podpisał ze Stowarzyszeniem Na Rzecz Rozwoju Kniażyc umowę
w dniu 29 czerwca 2011roku dotyczącą przekazania przez Urząd Gminy we Fredropolu prowadzenia Szkoły Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Kniażycach Stowarzyszeniu na Rzecz Rozwoju Kniażyc. Z ramienia Gminy, oprócz pana wójta, umowę podpisała skarbnik Gminy. Urząd Gminy przekazał stowarzyszeniu prowadzenie szkoły na czas nieokreślony od dnia 1 stycznia 2012 roku.